Wymiana wiedzy, poglądów i opinii studentów oraz zaproszonych gości na temat realnych problemów wchodzących w zakres badań gospodarki przestrzennej jest celem zainaugurowanego na Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Opolskiego cyklu debat studenckich pod hasłem „GOSPODARKA PRZESTRZENNA – TWÓRZMY DZIŚ PRZESTRZEŃ JUTRA”.
Debaty organizowane są przez studentów I roku gospodarki przestrzennej przy wsparciu Koła Naukowego Gospodarka Przestrzenna, pod kierunkiem i opieką naukową dr Edyty Szafranek. Patronat naukowy nad inicjatywą objął JM Rektor UO, prof. dr hab. Stanisław Sławomir Nicieja oraz prorektor UO ds. nauki i finansów, przewodniczący Rady Programowej Kierunku – prof. dr hab. Janusz Słodczyk.
Temat I Debaty Studenckiej, która odbyła się w dniu 21 marca 2014 roku brzmiał: Rewitalizacja w Opolu – jak przywrócić ulice i place miastu? Zagadnienie to jest bardzo istotne z punktu widzenia studentów gospodarki przestrzennej, gdyż pozwala na zastosowanie wiedzy i umiejętności nabywanych w toku studiów do rozwiązywania doświadczanych problemów przestrzennych, w tym ich identyfikowania oraz formułowania koncepcji rozwiązań. Punktem wyjścia do debaty była prezentacja przygotowana przez studentów, w której wskazano czym jest rewitalizacja, jakie są jej aspekty i cele, krytycznie omówiono Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Opola na lata 2007-2015 (LPR), przedstawiono wybrane przykłady zrealizowanych działań rewitalizacyjnych, a następnie wskazano tereny, które zdaniem studentów wymagają priorytetowej rewitalizacji.
Zarówno w przypadku omówienia przykładów ukończonej rewitalizacji, jak też obszarów wytypowanych do tego procesu wskazano na założenia i efekty. Wśród propozycji studentów były: Mały Rynek, Plac św. Sebastiana, Plac Jana Pawła II, Plac Mickiewicza oraz skwer zieleni przy ulicy Ozimskiej (obok krytej pływalni). Ponadto zaprezentowano dwie koncepcje rewitalizacji, które stanowiły prace dyplomowe, a dotyczyły kwartału ograniczonego ulicami: Żeromskiego, Kośnego, Matejki, Grunwaldzką oraz ulicy Krakowskiej. Częścią podsumowującą wystąpienie studentów było sformułowanie pytań do dyskusji.
W dyskusji wzięli udział: architekt Marek Nowacki reprezentujący SARP w Opolu, wykładowcy: prof. dr hab. Janusz Słodczyk, mgr inż. arch. Renata Klimek, przedstawiciele Urzędu Miasta: Magdalena Szydłowska (Wydział ds. Europejskich i Planowania Rozwoju), Dorota Michniewicz – Witkowska (Wydział Kultury, Sportu i Turystyki), student Łukasz Sowada.
Zarówno studenci przygotowujący materiał do dyskusji, jak też uczestnicy debaty uznali, że określenie rewitalizacja jest nadużywane w stosunku do działań prowadzonych w Opolu, również tych realizowanych w ramach LPR. W większości przypadków mamy do czynienia z adaptacją, modernizacją czy renowacją obiektów. Efektem takich działań jest wręcz likwidowanie przestrzeni spotkań w mieście, co prowadzi do ich degradacji oraz osłabiania więzi społecznych i tożsamości lokalnej. Uznano, że konieczne jest kompleksowe planowanie i przeprowadzanie rewitalizacji, a także wyznaczanie zintegrowanych obszarów do tego procesu, nie zaś pojedynczych obiektów rozproszonych w przestrzeni miasta. Przedstawicielka Urzędu Miasta zadeklarowała, że w nowej perspektywie finansowej rewitalizacja będzie prowadzona kompleksowo, a nie wybiórczo jak dotychczas.
Efektem rewitalizacji musi być poprawa sytuacji społecznej i gospodarczej na terenie objętym tym procesem oraz w jego otoczeniu, a nie tylko zmiana wizerunkowa. Zarówno place i ulice powinny stanowić przestrzenie dospołeczne, a nie odspołeczne. Aby móc osiągnąć takie rezultaty musi współgrać szereg uwarunkowań: od prawnych, finansowych czy gospodarczych po szczegółowe rozwiązania architektoniczne. Wszyscy uczestnicy debaty uznali, że konieczna jest partycypacja społeczna, a przedstawiciele Urzędu Miasta w Opolu zaprosili do niej studentów. W toku dyskusji pojawiły się liczne wątki dotyczące rewitalizacji, w tym wagi czynnika ludzkiego w procesie jej planowania, polityki kształtowania stref funkcjonalnych w mieście, dobowej zmienności użytkowania określonych przestrzeni, prywatyzacji reprezentacyjnych przestrzeni Opola, warsztatowego podejścia do partycypacji społecznej, budżetu obywatelskiego jako źródła finansowania oddolnych społecznych inicjatyw.
Uczestnicy debaty uznali, że postawiony przez studentów temat do dyskusji jest ważny, ciekawy i wymagający dalszej współpracy obu środowisk: nauki i praktyki. Zaproponowany temat spotkał się z dużym zainteresowaniem, zgromadził 67 uczestników, wśród których byli studenci, wykładowcy, przedstawiciele Urzędu Miasta w Opolu i inni praktycy.
Część pierwsza – prezentacja – przygotowały i poprowadziły studentki: Weronika Klimek, Ilona Danysz, Adriana Gliklich, Katarzyna Mieszała, Emilia Twardowską oraz Dorota Foryś pod kierunkiem naukowym: mgr inż. arch. Renaty Klimek, dr inż. Magdaleny Śliwy i dr Edyty Szafranek. W organizację zaangażowani byli także studenci: Patrycja Kowalczyk, Iza Żurawska, Natalia Zdulska, Joanna Świacka, Monika Nizio, Bartłomiej Górecki, Konrad Makaroński, Łukasz Sikora, Przemysław Kubek i Dominik Mielczarek.
Opracowały: studentka Natalia Zduńska i dr Edyta Szafranek
